VỀ NHỮNG BÀI THƠ CỦA NỮU ( lời mở của BÙI BẢO TRÚC)
Con đường chạy tới một ngõ hẻm. Trời vừa mới xong một trận mưa. Mùi đất ẩm bốc lên cùng với mùi gỗ mục, dăm bào, bùn lệt bệt theo chúng tôi vào nhà.
Tôi đến đó lần đầu, nhà một người bạn. Căn nhà ở đường Nguyễn Biểu, chỗ cắt vào đường Trần Hưng Đạo, Sài Gòn.
Mấy chục năm trước.
Gần bốn chục năm. Năm 1967 gì đó. Nhưng phải là khoảng thời gian ấy.
Căn nhà bên trong đầy bóng tối, chỉ lờ mờ chút ánh sáng. Trên mặt chiếc bàn nhỏ là mấy cuốn sách. Tôi cầm lên xem những cái bìa sách, thì một tập giấy in ronéo rơi xuống. Tập giấy được đóng lại theo chiều dọc, là một tập thơ.
Tôi nghĩ ngay, lại một tập thơ học trò lãng mạn thi văn đoàn ...
Tôi thấy cái tên rất lạ. Cái tên ấy đến bây giờ cũng vẫn là cái tên lạ.
Tôi lật nhanh mấy trang . Lục bát, bẩy chữ, năm chữ.
Trong tập giấy in ronéo ấy, tôi nhớ được hai câu:
Còn em là cụm mây trời
Chắt chiu đá núi ru tôi muộn màng ...
Một bài thơ tình. Người viết mấy câu thơ ấy là em của Diễm. Vậy thì tuổi tác của người viết chỉ mười mấy.
Mười mấy mà làm lục bát như thế sao?
Tôi không đọc được hết tập thơ ronéo đó.
Tôi không bao giờ gặp tác giả mãi cho tới hơn hai chục năm sau , ở một nơi rất xa căn nhà ở con đường nhỏ ấy, một nơi không thể nào tưởng ra có ngày chúng tôi gặp nhau. Nguyễn Minh Nữu, người viết những câu lục bát tôi mang theo suốt bao nhiêu năm.
Không nghĩ sẽ gặp Nữu, cũng như tôi đã không nghĩ sẽ có lúc đọc được hết tập thơ ronéo đó.
Chuyện gặp lại đó, khó khăn và nhiều lần là những giả thiết. Như giả thiết gặp lại một người bạn cũ:
Thí dụ chỉ là thí dụ thôi
Bất ngờ từ một chốn xa xôi
Người xưa về trước thềm năm cũ
Sảng khoái thơ vang một góc trời
Sau cái lần gặp lại tưởng như không bao giờ có ấy, tôi được đọc lại những bài thơ cũ của Nữu và luôn cả một số thơ mới.Ở giữa tim người là sóng đập
Dồn từng tiếc nhớ xuống trang thơ
Đọc những bài thơ của Nguyễn Minh Nũu, tôi bàng hoàng vì những bài thơ ấy.
Xin cho tôi gửi một lời
Tới người xa, cuối chân trời ngày xưa
Đã lâu lắm tôi không đọc được những lục bát như thế.
Đau sót, tái tê.
Thứ ngôn ngữ trong những bài thơ viết gần đây có những lúc cổ điển, có những khi giản dị bất ngờ:
Nâng tách chè thơm buổi sớm mai
Dáng người như một vệt sương phai
Lẫn vào huơng thoáng trầm hương cũ
Lẫn cả hương đêm lúc rạng ngày
Những bài thơ đọc được của Nữu cùng một lúc mang cái không khí cổ điển ấy, nhưng lại cũng rất mới đã tạo thành cái giản dị ân cần và rất bình thường...
Em về đó, gửi một lời, rất nhẹ
Cho từng gốc cây, bờ vách trên đường
Cho gió cho mây bốn phương tám hướng
Là giữ cho ta một đoá vô thường
Sẽ nhắc nhớ em giữa bờ sinh tử...
Tôi rất yêu những đoạn thơ tình của Nữu. Đọc nó để thấy lại một lúc mình cũng đã có lần:
Về ngồi đây cạnh nhau thôi
Mà nghe rộng suốt một đời cho nhau...
Đọc và nghĩ tại sao mình đã không viết những câu như thế.
Và đó cũng có thể là ý nghĩ của nhiều người khi đọc tập thơ này.
Tôi bỗng thấy như trở lại được cái buổi chiều mưa hôm ấy ở Sài Gòn thời còn trẻ của chúng tôi.
Bùi Bảo Trúc
tháng 10 năm 2006
PHẦN 1
THƠ TẶNG CON DIỀU GIẤY,
DẾ THAN và CÁ LIA THIA.
CÔ ĐƠN
Tôi đứng nhìn
Một con chim
Bay đi tìm
Một con chim
Tôi thấy buồn
Lên võng nằm
Tay chống cằm
Mong tới rằm
Xem trăng.
1963
TÌNH THƯ
Đây là thư viết cho em
Viết ngầm trên gối , giữa đêm
Chữ run và giấy mực lem
Gói trọn lòng tôi với em.
Tóm lại, tôi xin làm quen.
Thưa em.
1965
GỬI CÔ BÁN CÀ PHÊ
Thôi em rời cụm mai hồng.
Đèn lên phố vắng lạnh không chuyến về
Ngõ trời hé cửa đam mê
Ngày đan trái nhớ đêm lê bước dài
Chân buồn gõ nhịp heo may
Cánh tiên chép vội qua ngày trối trăn
Tôi còn lại với thở than
Mặt con trai đẫm hai hàng tủi thân.
1967
Nguyễn quyết Thắng phổ nhạc 1969
GIÒNG ĂN NĂN
Chim xanh gọi trái cây hồng
Thương con tóc rối cuối giòng ăn năn
Xuống rồi, chiều ngủ đất cằn
Đan vòng lưới bắt căn phần số thôi
Còn em là cụm mây trời
Chắt chiu đá núi ru tôi muộn màng.
1968
Nguyễn Quyết Thắng phổ nhạc 1969
BỎ ĐI RẤT XA
Bỏ đi rất xa để thấy mình gần lại
Mặc cảm nào ngần ngại mãi anh em
Xác sẽ chết nhưng hồn người đã chết
Ta còn đây, mỗi lúc lạ nhau thêm.
1968
PHẦN 2
LANG BẠT
THÁNG GIÊNG TÔI VỀ TRÊN NHỮNG BỜ XANH
Cảm khái ngân dài câu vọng cổ
Trăng đã qua cổ độ biết bao lần
Chân ngại ngùng và lòng rất phân vân
Lời em nói có bao phần sự thật.
Đời bóng xe,ã sá gì còn với mất
Hiu quạnh riêng, chật vật một đời chung
Hãy cứ bay đi, cánh én muôn trùng
Không đáng kể gì với người tuyệt lộ.
Cảm khái ngân dài câu vọng cổ
Trên giòng chia, sóng vỗ điệu hoài lang
Đã mười năm sao còn rất hoang mang
Nghe ai oán còn hơn lời ly biệt
Trau chuốt làm chi những giòng chữ viết
Khi tim người tận tuyệt nỗi chờ mong
Từ lúc xa người là khởi điểm lưu vong
Không ai sống một đời cho ký ức.
Cảm khái người ơi cõi nào tỉnh thức
Gửi cho nhau như lời chúc an lành
Tháng Giêng tôi về trên những bờ xanh.
CUỐI CÙNG NGƯỜI CŨNG YÊU TÔI.
Rất có thể tôi vẫn chờ vẫn đợi
Hạnh phúc nào vời vợi cuối chân mây
Ước mơ nào vẫn lọt giữa khe tay
và khao khát một điều không có thật.
Lòng mê vọng muộn phiền đan lớp lớp
Rất có thể những trở trăn thao thức
Những ngại ngùng day dứt nối dài đêm
Những nỗi buồn theo tuổi sẽ dầy thêm
Và oan khuất vòng đời không thoát được
Rất có thể giữa đời người mê ngất
giữa giòng chen, chật vật một đường tơ
Nợ cơm áo một giòng thơ bất chợt
Trong trăng rằm như thoáng chút tình mơ
Rồi Người đến bàng hoàng như ánh chớp
Bóng hình Người choáng ngợp cả hồn tôi
Tôi hiểu ra tôi, tôi cảm ơn Người
Cảm ơn cả từng giọt đời mặn đắng.
Đêm có bóng đen, ngày còn sợi nắng
Không bao giờ tôi xa vắng người đâu.
Nghiêm tĩnh muôn đời có tự bao lâu?
và vinh hiển một màu hoa Vô Thường.
Nguyễn Ngọc Linh phổ nhạc 1993
TẠ TỪ TRƯỚC LÚC CHIA XA.
Mai một xa chắc lòng sẽ nhớ
Nay còn gần mà ngỡ như xa
Lời tôi ca giữa những bao la
Cùng sóng gió vỗ vào vách đá
GưiƯ muôn trùng, gửi vào tất cả
Gửi về người thương quá người ơi.
Rừng bao la chập chùng tán lá
Biển dạt dào hương tỏa khôn nguôi
Đã lâu rồi đắng lưỡi tê môi
Hiu hắt quá, cuối trời trăng giãi
Nửa đời qua, là nửa đời bạc đãi
Có tôi mà...có phải là tôi
Nắng cháy da, mưa giăng ngõ tối
Trưa thanh niên bối rối tự tình
Rồi một ngày đất sẽ hiển linh
Khi tôi gửi chính mình vào đất
Cho tôi nói một lời rất thật
Dẫu xa người, người chẳng mất tôi đâu.
Nguyễn Ngọc Cẩn phổ nhạc 1993
GÕ TAY VÀO CỬA, ĐỜI HƯ.
Gõ tay vào phiếm tình khuya
đầm đìa tinh huyết đi về một hôm
Gõ tay vào dáng kiều thơm
Ai xuôi Vạn Lý để buồn vọng phu.
Gõ tay vào cõi thâm u
Đời hoang tưởng đã thiên thu bao lần
Gõ tay vào cuộc phù vân
Biển dâu ai biết phong trần bao la
Gõ tay vào Cõi người ta
Nguyễn Du dưới ánh trăng tà lập thơ
Mênh mông không bến không bờ
Gõ làm chi? có bao giờ gõ đâu.
Mai Thanh Linh phổ nhạc 1991
GIẢ VỜ
Giả vờ thăm lại xóm xưa
Thử coi người ấy bây giờ ra sao
Tóc còn lộng gió chiêm bao
Mắt còn biêng biếc xôn xao lời tình
Chân đi dẫu chỉ một mình
Mà ta chao đảo bởi nghìn mắt đưa
Giả vờ thăm lại xóm xưa
Gặp người đúng lúc giả vờ đi qua.
Hoàng Mạnh Hùng phổ nhạc 1992
TRONG CHỪNG MỰC NÀO ĐÓ.
Nhạt nhòa như bóng đêm
Đầm đìa như mưa rơi
Một lời khi nhắc tới
Lòng buồn như sông trôi.
Hồn nhiên và bối rối
Suốt thời thanh niên tôi
Với hành trang đi tới
Là tim hồng môi tươi.
Trong chừng mực nào đó
Em đã bỏ đi rồi
Mà chiều nay bão nổi
Lại quay về bên tôi.
Trong chừng mực nào đó
Giữa hiu quạnh đời người
Có một giòng sông nhỏ
Chẩy êm đềm xa xôi
Trong chừng mực nào đó
Riêng tư của mỗi người
Những lỡ lầm dẫu nhỏ
Dằn vặt hoài không thôi.
Trong chừng mực nào đó
Rung động thủa đầu đời
Dẫu giữ gìn trân trọng
Vẫn là hoài niệm thôi.
Trong chừng mực nào đó
Em đã bỏ đi rồi
Mà chiều nay bão nổi
Lại quay về bên tôi.
Bùi Hiền Lương phổ nhạc 1994
NGÁT THƠM KÝ ỨC
Từng góc phố ngát thơm từng ký ức.
Mỗi mặt người đăm đắm một riêng tư
Tôi thả tôi về những lối tôi xưa
Không dấu diếm những điều thầm thú vị.
Nếu truyền thuyết còn lắm điều kỳ bí
Thì tình người thường lúc có đơm hoa
Bằng hữu tôi ơi, thầm lắng sâu xa
Ai cộng hưởng với tôi thời quá khứ.
Bắt đầu từ mái trường thơ ấu cũ
Nơi vỡ lòng ráp vần Mẹ, vần Cha
Tan trường về, đăm đắm cánh diều xa
Vở tập đọc vẽ toàn hoa với lá.
Hoa vẫn nở, đời đôi lần vấp ngã
Đường vào đời trùng lấp những phong ba
Khi biết yêu người, cùng lúc biết phôi pha
Cái tồn đọng, chỉ còn là nỗi nhớ.
Nhớ rất nhớ, nhớ từng góc phố
Từng đoạn đời bỏ lỡ quên đi
Ước gì tôi tìm được lối quay về
Hôn âu yếm những gì tôi đã mất.
Thương lắm đó khoảng trời xanh bất biến
Giữa đổi thay dâu biển của lòng tôi
Áo lính thay rồi, áo thợ cũng thôi
Còn trong vắt cả một thời niên thiếu
Từng góc phố ngát thơm chiều xuống thấp
Áo học trò hòa nhập ước mơ xanh
Hoa lá mọn trên đầu nhành lộng gió
Và vô cùng một góc phố riêng tôi.
Và thơm lừng một nỗi nhớ khôn nguôi.
XA VÀ XƯA
Xa rồi những tối hoa xưa
Cảm ơn chút gió đổi mùa hôm nay
Đường về nhẹ chút heo may
Môi cười mà mắt cay cay tiếng cười.
Mênh mang câu hát nửa vời
Giết nhau lời nói đãi bôi ngượng ngùng
Xa rồi những tối thương mong
Ai mê đắm hát thơ nồng nàn hương.
YÊU DÁU.
Chỉ là một chút bâng quơ
Thuyền đi bỏ lại đôi bờ , như không.
Trăng non in dấu ngựa hồng
Tóc con gái mượt mà lòng con trai
Mơ hồ vào với cơn say
Dường như có chút liêu trai giữa đời.
Đoán chừng ước hẹn với người.
Chiêm bao áo lụa về phơi sương mù
Nói lời tình động thiên thu
Rất hào phóng, rất ngây thơ, rất tình.
Ta tìm em bóng tìm hình
Phiêu du lỡ cuộc, sầu mênh mông sầu.
Đắm say cho đến bạc đầu
Cuối vườn lan nhuốm một mầu tịch liêu
Nâng niu vệt khói lam chiều
Chao ơi yêu dấu dấu yêu ngàn trùng
Bâng khuâng lòng cứ hỏi lòng
Vòng tay ai, ngỡ...ngỡ vòng tay ai.
Trịnh Xuân Ái phổ nhạc 1994
LANG BẠT KỲ HỒ.
Ta bất quá chỉ là
Một con người lang bạt
Vinh danh em cũng lạ
Sống tạm một đời qua
Lòng cũng còn biết thẹn
Mỗi lần soi trước gương
Áo cơ hàn tất tả
Cơm áo một đời thường
Và như cơn gió chướng
Quay quắt một đời ta
Tin? không tin? hú họa
Lạc vào không lối ra
Ta bất quá chỉ là
Một con người lang bạt
Em bất quá chỉ là...
con kỳ Hồ riêng ta.
Gặp nhau mà như đã
Từ muôn kiếp hẹn hò
Gặp nhau mà như đã
Xa Lang bạt kỳ Hồ.
LỬA TRẠI
Vòng tròn cả trăm người
Vỗ tay chung bài hát
Đêm đã phủ đen trời
Lửa bùng lên bát ngát
Người có lắm khó khăn
Người còn nhiều trăn trở
Giữa dòng đời gian khổ
Kết với nhau tình thân
Em mới vừa đôi tám
Anh đã tuổi lục tuần
Nào tiếng reo đồng cảm
Xuyên suốt tuổi thanh xuân
Nói với nhau hiện tại
Nói với nhau tương lai
Bóng tối thời quá khứ
Cháy theo lửa đêm nay
Vòng tròn vai sát vai
Chung quanh là tâm huyết
Nhiệt tình em lắng nghe
Bạc đầu anh tha thiết.
Mơ ước ở điều gì?
Suốt đời anh mải miết
Vạch một con đường đi
Nồng nàn em muốn biết
Đã không còn ngần ngại
Hợp bích tự khi nào.
Nối vòng giây thân ái
Lửa đỏ hồng tim nhau..
NGHE LẠI BÀI HÀNH PHƯƠNG NAM.
Dưới nguyệt mài gươm, gươm đẫm nguyệt
Bên trời tưởng tiếc nước xa khơi
Người ơi mải miết đời thua thiệt
Tay trắng thêm vào bạc tóc thôi.
Tri âm còn cũng dăm ba đứa
Gió Bụi thì không chỉ một lần
Hải giác sơn nhai trôi dạt mãi
Bên trời nhìn tuyết trắng bâng khuâng.
Đứng ở bờ đông, tê tái lạnh
Bài Hành như nhắc một thời trai
Rượu đắng, môi tê, tay vụng dại
Nâng chén khuyên mời...đâu có ai.
VỀ NƠI CHỐN ĐÃ RỜI XA
Sóng xô bạc tóc tự bao giờ
Về ngồi ôn lại chuyện xa xưa
Bằng hữu đếm không đầy những ngón
Tay khô điếu thuốc rụng ơ hờ.
Những tưởng một xa là mất cả
Con sông dòng cũ, bóng đò đưa
Ở giữa tim người là sóng dập
Dồn từng tiếc nhớ xuống trang thơ.
Đã biết bao phen dừng gót lại
Quê người nâng chén uống khơi khơi
Đâu cứ phong sương thì mới lạnh
Đêm nay nghe buốt đến tê người.
Thí dụ, chỉ là thí dụ thôi
Bất ngờ từ một chốn xa xôi
Người xưa về trước thềm năm cũ
Sảng khoái thơ vang một góc trời
Thí Dụ, chỉ là thí dụ thôi
Mà lòng rào rạt mấy trùng khơi
Đâu cứ phong sương thì mới lạnh
Đêm nay nghe buốt đến tê người.
Nguyễn Ngọc Tuấn Hương phổ nhạc 2006
TỪ CÁCH BIỆT.
Buổi chiều không có gió
Áo trắng làm sao bay
Bàn tay không gắn bó
Ai quay quắt đêm ngày
Có phải buổi chiều không
Kể từ ngày cách biệt
Nhớ nhung và nuối tiếc
Mài miệt bước lưu vong.
Buổi chiều bên dòng sông
Thả bóng mình vào sóng
Vỗ mạn thuyền vô tâm
Mà tim người lạnh cóng.
Tôn Thất Lan phổ nhạc 1994
NGHE TIẾNG THINH KHÔNG
Ngồi đây thoắt đã trăm năm
Thấy tâm mê vọng thấy thân lạc loài
Nghe chừng giữa cõi trần ai
Tiếng ai cười một hơi dài thinh không.
Ngỡ hiu quạnh đã hoài công
Trao người, chỉ một tấm lòng dở dang.
LỜI CHÀO NĂM MỚI
Sẽ như tia nắng bất ngờ
Sau cơn bão tuyết mịt mờ canh thâu
Nỗi lòng chôn dấu đã lâu
Hôm nay hiểu đến thâm sâu nỗi lòng
Môi trầm hương mắt bao dung
Mỗi người là một phần chung mỗi người
Về ngồi đây cạnh nhau thôi
Mà nghe rộng suốt một đời cho nhau.
LỜI NÓI
Lời nói đã xa đi
Xót xa còn ở lại
Hình bóng đã chim di
Môi đẫm mật xuân thì.
THOÁNG MÂY XA
Thoáng mây rồi phiêu lãng
Ánh trăng rồi mênh mang
Tìm nhau là tìm nhớ
Mơ hồ hương khói loang
Sóng xô bờ nước Lũ
Vỡ tan vào hư vô
Bên trời thân quen cũ
Hát cho tình thiên thu
Rừng cây Ban mê
Rào rạt mưa sơn khê
Chìm trong cơn mê
Bóng người xa xôi thế
Rừng cây xưa vời vợi
Thoáng thấy ai bên đồi
Một lần xa trăm nỗi
Chìm lắng thế nhân ơi
Đàn buông cung lơi
Nhịp đàn thêm chơi vơi
Tinh chia đôi nơi
Chán chường đua tay với
Rồi trong sau xưa, nơi kỷ niệm
Sẽ thấy mây vô ngại
Nhẹ nhàng trôi xa mãi
Và mãi trong tim người.
Cúc Phương phổ nhạc 1995
THƯ XA
Xin cho tôi gửi một lời
Tới người xa, cuối chân trời ngày xưa
Đầm đìa vạt tóc dưới mưa
Xuân thì qua, bóng nhạn thưa, bạc đầu
Cổ kim nối một nhịp cầu
Hát khan giọng dưới trăng đau. Một mình.
KHI VỀ
Tôi về, phố đã đêm gần hết
Chênh chếch trăng soi lá dập dờn
Chuyến xe gửi tới câu chào đón
Mà nghe vọng động đã từng cơn
CHỜ NGƯỜI
Bao nhiêu buổi đứng đây chờ
Bao nhiêu rêu phủ xanh bờ thềm em
Bao nhiêu sương trắng qua đêm
Và bao nhiêu ánh mắt nhìn bâng quơ
Về chưa , em đã về chưa
Tóc vương ảo giác mắt mờ nhân gian
Rừng xưa chừng đã điêu tàn
Người xưa hòa bóng trăng tan bao lần
KINH ĐÊM
Một thủa yêu đàn đàn lỗi nhịp
Một thời xây mộng mộng tan hoang
Tôi ơi, dừng lại đời lang bạt
Đứt tiếng tơ lòng ngăn trái ngang
HÁT RONG GIỮA ĐỜI
Ôm đàn đến một bên đời
Thấy em áo lụa thấy đời gấm hoa
Thấy người tới thấy người qua
Thấy trong mắt biếc có ta đứng cười
Ôm đàn đến hát bên người
Sớm mai lồng ánh mặt trời ngát hương
Mặt người như hoa hướng dương
Thế là có những giọt sương ra đời
Ôm đàn đến hát bên người
Lòng vui thêm khúc nhạc vui hơn lòng
Hỏi rằng em giống tôi không
Mắt trông chân ngóng tay mong dạ chờ
Phải chăng đời chính là thơ
Nguyện bên nhau khúc tình mơ suốt đời.
Nguyễn Quyết Thắng phổ nhạc 1973
Trần Đăng Quang phổ nhạc 1990
HOÀI NIỆM HƯ VÔ.
Tôi sống bằng hơi thở của đời
Và bằng thao thức của quanh tôi
Nối bao mơ ước qua khung cửa
Gói thiết tha vào đáy thẳm khơi
Chiều nay ngồi lại bên song cũ
Muốn khóc cho nguôi, sầu không vơi.
Lệ đã bao lần không ứa được
Thì quay vào đọng ở trong tim
Rất nhiều đêm chạy trôi trong máu
Vỗ tiếng vang trong tĩnh mịch chìm
Tĩnh mịch nghe ồn bao vó ngựa
Vẫn nghe tiếng dập cánh đôi chim
KHI VỀ Ở WEST VIRGINIA
Bây giờ xin ở lại đây
Với đêm quạnh quẽ với ngày hoang vu
Lên cao, có dốc sương mù
Xuống sâu có lũng xuân thu vắng người.
Ở đây thiếu hẳn tiếng cười
Thiếu luôn tiếng khóc, thiếu đời chung quanh
Xóm xa cách núi cách ghềnh
Cây tàng cổ thụ chênh vênh góc trời
Mưa rừng gió núi chơi vơi
Tựa hiên có một bóng tôi tự tình
Bây giờ sống thật với mình
Cùng thiên thu với chí tình thiên thu
DẠ KHÚC.
Một nửa sương và một nửa hoa
Em dắt tôi vào dạ khúc ma
Chân đi xiêu đổ, tay hoang dại
Trân mình cho thấm nghĩa phôi pha
Một nửa sương và một nửa hoa
Ướt đẫm vai tôi tóc nhạt nhòa
Gót nâng lay động trong hư ảo
Dập dìu từng bóng, bóng trôi qua
BÊN DÒNG SÔNG POTOMAC.
Tôi ghé bên bờ sông rất lâu
Im cho từng lớp ngập qua đầu
Triều dâng từ nhật rồi qua nguyệt
Trôi tới đâu và tan tới đâu
Tha thiết với vô vàn bóng nước
Được vỡ tan theo sóng bạc đầu
RẤT NHIỀU VÀ NHỮNG
Rất nhiều những tách cà phê
Chẩy tan vào những đêm khuya một mình
Rất nhiều những lúc một mình
Chẩy tan vào những tự tình cà phê
Rất nhiều những tỉnh những mê
Chẩy tan vào những tái tê giọt buồn
Rất nhiều thơ đã khởi nguồn
Chẩy tan vào đất, chạy tuôn vào lòng
Rất nhiều những nỗi chờ mong
Chẩy tung tăng những long đong phận người
Rất nhiều lời nói trên môi
Chẩy trong quên lãng nên người xa tôi.
TRÊN INTERNET
Tôi đã sống với những lời không thực
Từ những người rất mực tôi yêu
Mắt đăm đăm đợi sớm mong chiều
Và hiu quạnh hiểu ra điều đơn giản
Trái tim đau và tấm lòng quá nản
Người rất xa xôi, Người thoáng xa vời
Chắc chưa bao giờ người hiểu được tôi
Thì biết bao giờ thấm được tình tôi
HAY EM ĐỪNG VỀ QUAN TÁI BIẾT RA SAO
Em về đó,gửi một lời cho biển
Là thiên thu nguyện làm sóng bạc đầu
Là thiên thu giữ tấm lòng bất biến
Mãi mặn nồng dâng hiến dẫu tim đau
Yêu một người, giữ dưới đáy thẳm sâu
Không muốn chia lìa,không mong kết hợp.
Ta vẫn vậy dựng đời trên vách đá
Vẫn kiên gan làm kẻ đứng bên lề
Lòng tái tê xanh mãi một câu thề
Mắt có lệ đâu để mà ta khóc
Dõi mắt theo em ngang dọc đi về
Không khép bao giờ trằn trọc cơn mê
Em về đó, gửi một lời cho mộng
Cay đắng mặn nồng ta vẫn chắt chiu.
Không sống bên nhau nhưng mà gió lộng
Vẫn tựa hình tựa bóng nương nhau
Ngực ta đây, hãy ghé đầu nghe thử
Cả ngàn lời tình tự vẫn râm ran
Em về đó, gửi một lời, rất nhẹ
Cho từng gốc cây, bờ vách trên đường
Cho gió cho mây bốn phương tám hướng
Là giữ cho ta một đóa vô thường
Sẽ nhắc nhớ em giữa bờ sinh tử
Có chỗ em về, là chỗ thân thương
Em về đó, ghé chơi vui, rồi trở lại
Hay em đừng về, quan tái biết ra sao...
THẦM KÍN
Muốn nói nhưng mà ngại gió bay
Ta về phương ấy nhớ phương này
Này em, có thể cho ta được
Một chút hương nồng, một chút say
Giữ chặt giữa hai lần áo lót
Mùa đông xứ Mỹ buốt hai vai.
MAY MÀ TRONG GIẤC MỘNG THÔI.
Tưởng rằng trong truyện tích thôi
Vậy mà em đến bên tôi, thiệt tình.
Nỉ non nói chuyện đôi mình
Em là tất cả bóng hình anh yêu.
Hoàng Dung, Chỉ Nhược, Tiểu Siêu
Hiểu Phù, A Tử và chiều Nhạn Môn
Doanh Doanh tiếng nhạc nghe buồn
Nhạc Linh San với nỗi buồn Song Nhi
Hoa Tranh theo tiếng ngựa phi
Vương Ngọc Yến đáy giếng khi tỏ tình.
Mộng Cô, Long Nữ, Triệu Minh
Thiên tiên hay những yêu tinh vào đời.
May mà trong ..kiếm hiệp thôi
Giấc mơ dậy, toát mồ hôi, hết hồn.
PHẦN BA.
KÝ THÁC
MÊNH MÔNG TRỜI BẤT BẠT
Bất bạt ngừng ngay giấc ngủ ngày
Yên Kỳ ngàn mộ mở vòng tay
Đón tên phiêu bạt bao năm cũ
Mềm lòng quay lại cố hương đây.
Thắp nén nhang thơm ở giữa đồi
Nghe lòng thương nhớ đã trùng khơi
Xa trong cõi khác người quay lại
Rộng lượng Ba Vì , mây trắng thôi.
Muốn khóc lên cho nhẹ ngậm ngùi
Xin quỳ để thấy xót xa nguôi
Ai xui chim Việt về Nam nhỉ
Bốn chục năm trường nhạn lẻ đôi.
Nắng mới triêu dương trời đã tối.
Chồi chưa đủ lá đã phong ba
Lưu thân đi những phương xa lạ
Tiếp mạch thư hương, giữ nếp nhà.
Muôn dặm thiết tha hồn lữ thứ
Nồng nàn hương sắc Thủy tiên xưa
Trước mộ tâm dâng lời khấn nguyện
Nối dòng, xin nối lại dòng thơ.
Sơn Tây, Sơn Tây mưa lê thê
Đời sao hứa được lúc ta về
Gói cả núi đồi vào ký ức
Ta nhớ, và Sơn Tây nhớ nghe.
TÁCH TRÀ THƠM BUỔI SỚM MAI.
Nâng tách chè thơm buổi sớm mai
Dáng người như một vệt sương phai
Lẫn vào hương thoảng trầm hương cũ
Lẫn cả hương đêm lúc rạng ngày.
Là lúc thời gian đọng giữa chừng
Không gian dường cũng rất mông lung
Mẹ nối bây giờ cùng quá khứ
Và gửi tương lai một tấc lòng
Con quấn trong chăn, đã dậy rồi
Nhưng nằm mở mắt ngắm xa xôi
Quanh con như lớp tơ mềm óng
Chỉ thở mà ngân tiếng nhạc vời
Thấp thoáng hương bay cuốn bệ thờ
Ánh mắt Cha nhìn như ánh thơ
Con thấy Mẹ nâng tay tách nước
Nghe rung động suốt cõi mơ hồ
Thinh lặng giữa đôi bờ hư thực
Hương chè mạn lục thoảng qua môi
Hắt hiu một bóng soi trên vách
Mà khay vẫn có tách song đôi.
Những sớm mai kia, có chẳng nhiều
Mẹ già bạc tóc với cô liêu
Con thì phiêu bạt theo năm tháng
Đắng lưỡi tê môi với sớm chiều.
Đời con rồi ghé vào hưng phế
Đã biết bao nhiêu cuộc đổi dời
Tĩnh tâm chỉ có khi ngồi lại
Sớm mai nhớ Mẹ, tách chè thôi.
Sớm mai bên Mẹ tách chè thôi
Tâm nhẹ nhàng theo dáng mẹ ngồi.
MAI KHÚC
Bát ngát áo ai bay
Rung động hồn phôi phai
Chuyến đò sông năm đó
Rào rạt sóng khuya nay
Em chia tay Đại học
Chân chim lạ bước đời
Chiến trường tan bom đạn
Anh về hồn tả tơi.
Chập chờn nắng kênh mới
Buông tay ngước nhìn trời
Lao đao dòng định mệnh
Chắt chiu chút tình thôi.
Thầm thì lời tâm huyết
Nghe hạnh phúc mơ hồ
Sau dẫu đời chao đảo
Còn đắm đuối tình mơ
Qua tán lá bồi hồi
Trần lưng đời bĩ cực
Thao thức nằm giữa ngực
Hoài thai mộng tinh khôi.
Pham Ngọc Thành phổ nhạc 1995
HẠNH PHÚC.
Bởi hạnh phúc ở trong tay kẻ muốn
Cho nên ta nín thở nằm chờ
Gió bạt ngàn sương đổ mây đưa
Đời diễm tuyệt có không không có.
Ta đã sống một thời lầm lỡ
Với Đam mê, Thách đố, Hiềm nghi
Thắng bại , và được mất nhiều khi
Ngồi mà nghĩ, mây trời cuồn cuộn
Hạnh phúc ở trong tay kẻ muốn
Nên ta về, thường trú nơi ta.
SINH NHẬT TÌNH NHÂN THỨ 9
Chín năm chín ngọn nến hồng
Cho tình chung những tình chun rất tình
Vai ta, mà đẫm hương mình
Tim mình mà ngập bóng hình
đôi ta
SINH NHẬT TÌNH NHÂN THỪ 10
Nói theo giọng điệu người đời
Mười năm, mới một phần mười cuộc chơi
Thật lòng ta nhé...em ơi.
LỜI GHI TRÊN ĐÁ
Tôi đến đây từ một tình cờ
Và sẽ ra đi rất bất ngờ
Ký thác chút tình vào vĩnh cửu
Ghi trên hòn đá cuội vu vơ
Đã có hàng triệu lời như thế
Nhạt nhòa khắp những bãi hoang vu.
Tôi đến đây và ghi dấu đây
Biết trước chỉ trong một phút giây
Cái vô cùng của rất vô cùng đó
Xóa sạch đi bằng cơn gió bay
Tôi làm gì được, làm sao được
Khi thật lòng trân trọng lúc này
Chắn chắn ngày sau tôi trở lại
Vẫn trên bờ cũ, chỗ này đây
Làm lại những điều làm trước đó
Rồi hân hoan chờ đợi gió tung bay.
CHUNG MỐI CẢM HOÀI ( LỜI BẠT CỦA NGUYỄN MINH DIỄM)
Ta còn để lại gì không?
Kìa non đá lở này sông cát bồi
(Nguyện Cầu, thơ Vũ Hòang Chương)
Trong cõi mênh mang vô tận của trời đất, đời người chỉ là một mảy bụi, và trong cái vô thủy vô chung của thời gian, thì đời người chỉ là một khỏanh khắc thóang qua.
Tuy nhiên, đối với những ai đang miệt mài trong trần gian, thì đời sống lại vô cùng đa dạng, phong phú đến từng phút từng giây. Những đau khổ, hạnh phúc nối tiếp nhau trong một chuỗi bất tận khiến cho cây đời lúc nào cũng xanh lá, và dù đắng cay ngọt bùi liên tiếp thay thế nhau, chen lấn nhau thì cuộc sống vẫn là nguồn hạnh phúc bất tận, khi quyết tâm thưởng thức từng phút giây của cõi nhân sinh.
Nhưng cuộc vui nào cũng có lúc tàn, và nỗi đau nào cũng có lúc hết, nên cuộc đời nào khi bất chợt nhìn lại sau những bon chen vất vả, sau những đấu tranh bất tận hoặc vì miếng cơm manh áo, hoặc vì những lý tưởng cao xa, cũng thấy như một giấc mộng. Cái “nhìn lại” này từ nhiều ngàn năm trứơc từng là nguồn cảm khái vô tận cho thi nhân và triết gia.
Từ đâu ta tay trắng bước vào quay cuồng trong khỏanh khắc gọi là trăm năm? Và sau đó thì ta lại phủi tay đi đâu (hay là về đâu?)
Vũ Hòang Chương bơ vơ trong “Nguyện Cầu”
“Lang thang từ độ luân hồi,
U minh nẻo trứơc xa xôi dặm về”
Và Quách Mạt Nhược đã dịch từ thơ của thi sĩ Ba tư Omar Khyan thành mấy câu, mà Kim Dung sử dụng để tô điểm cho mối tình lãng mạn đệ nhất của Trương Vô Kỵ và Tiểu Siêu trong Ỷ Thiên Đồ Long ký:
Lai như lưu thủy hề, thệ như phong,
Bất tri hà xứ lai hề, hà sở chung.
(Đến như nứơc chẩy, đi như gió,
Chẳng biết đến từ đâu, mà cũng chẳng biết kết thúc ở đâu)
Nỗi bơ vơ trong cái “khỏanh
khắc” được gọi là trăm năm ấy khiến con người đến một lúc nào đó trong đời phài
nhìn lại đọan đường mình đã đi, và từ “nhìn lại”, đến “ghi lại” chỉ còn một bước
nhỏ, mặc dù có ghi lại chăng nữa thì rồi cũng chẳng biết số phận của những lời
ghi ấy sẽ ra sao, sẽ đi đâu, về đâu. Nhưng nếu ai cũng “nhìn lại”, thì không phải
ai cũng có thể “ghi lại”, hay ít nhất, ghi mà cảm khái được người đọc. Công việc
ấy là của một giới riêng, là những thi sĩ.
Nguyễn Minh Nữu đã làm đựơc điều ấy, và trong ý nghĩa đó, chàng là một thi sĩ:
Tôi đến đây từ một tình cờ,
Và sẽ ra đi rất bất ngờ
Ký thác chút tình vào vĩnh cửu
Ghi trên hòn đá cuội vu vơ
(Lời ghi trên hòn đá cuội)
Thật thú vị khi trong đời có
những thi sĩ, có những người “ôm đàn đến hát giữa đời” để nói giùm ta những điều
ta chỉ cảm nhận mà không nói ra được, và còn thú vị hơn khi có một thi sĩ chia
sẻ cùng ta những kinh nghiệm rất riêng tư, rất trân quý tưởng như vĩnh viễn cất
gọn trong kho tàng ký ức.
Trong những ngày thơ ấu hơn 50 năm trước, mỗi sáng sớm, khi anh chị em tôi còn đang say giấc, trong nhà đã có những âm thanh quen thụôc khi mẹ tôi dậy đun nước pha ấm trà uống cùng cha. Khi cha đã mất, và gia đình di chuyển vào Nam, sống trong hòan cảnh khác hẳn, thì vẫn những âm thanh quen thuộc ấy, nhưng trình tự thì có khác: Ấm trà được rót ra chén tống, rồi chén quân để lên ban thờ. Mẹ mời cha trứơc khi trầm ngâm nhấp từng ngụm nhỏ, khuôn mặt vẫn hướng về tấm hình người đã khuất trên ban thờ, làm như sự xa cách âm dương chưa bao giờ có thực. Những âm thanh và hình ảnh người mẹ ngồi uống trà buổi sớm ấy đã trở thành một phần trong tâm tư và trong đời sống mỗi anh chị em chúng tôi. Nó theo chúng tôi trong từng chặng cuộc đời dẫu ngọt bùi hay đắng cay. Nó là hình ảnh gắn liền vói mẹ với cha, với gia đình mỗi khi nhớ về chỗ từ đó mình ra đi-có khi để ngậm ngùi mà cũng có khi để hân hoan-, nhưng từ trứơc đến giờ tôi chỉ có thể cảm mà không thể nói. Nay đã có người nói giùm:
Thấp thóang hương bay cuốn bệ thờ,
Ánh mắt cha nhìn như ánh thơ
Con thấy mẹ nâng tay tách nước
Nghe rung động suốt cõi mơ hồ
Thinh lặng giữa đôi bờ hư thực
Hương chè mạn lục thỏang qua môi
Hắt hiu một bóng soi trên vách
Mà khay vẫn có tách sóng đôi.
(Tách trà thơm buổi sớm)
Cũng trong tâm tình như thế,
Nguyễn Minh Nữu đã nói lên giùm tôi nỗi xúc động khi về thăm mộ cha ở nghĩa
trang Yên Kỳ, Bất Bạt, Sơn Tây sau mấy chục năm trời xa cách, và nỗi bâng
khuâng kéo dài (như cơn mưa lê thê) khi lại (phải) ra đi:
Bất bạt ngừng ngay giấc ngủ ngày
Yên Kỳ ngàn mộ mở vòng tay
Đón tên phiêu bạt bao năm cũ
Mềm lòng quay lại cố hương đây…
Sơn Tây Sơn Tây mưa lê thê
Đời sao hứa đựơc lúc ta về
Gói cả núi đồi vào ký ức
Ta nhớ và Sơn Tây nhớ nghe.
(Mênh Mông trời Bất Bạt)
Tập thơ của Nguyễn Minh Nữu gồm ba đọan: Thơ tặng con diều giấy, dế than và cá lia thia, Lang bạt và Ký thác. Những bài thơ rõ là đựơc xếp theo thứ tự thời gian của cuộc sống, đánh dấu những chặng đường của “khỏang khắc trăm năm”. Sự xếp đặt ấy cho thấy cái tinh thần hòai cảm đã hòan tòan chế ngự tập thơ, và quả nhiên, nó hiện ra trong từng câu thơ, từng con chữ.
Nhưng có lẽ chủ ý của thi sĩ
và cũng là cái tâm đắc của ngừơi-anh-độc-giả này là ở phần ký thác với những
bài thơ ghi lại những kinh nghiệm quý giá nhất trong cuộc sống ba chìm bẩy nổi
của chàng. Đó là những kinh nghiệm hình thành từ bao giờ trong tâm tư, nằm lại
đó và thôi thúc chàng viết ra, dù biết rằng:
Đã có hàng triệu lời như thế
Nhạt nhòa khắp những bãi hoang vu
(Lời ghi trên hòn đá cuội)
Trong những kinh nghiệm ấy, may mắn thay và hạnh phúc thay, có những điều anh chị em chúng ta cùng chia sẻ với nhau.
Xin cảm ơn chú-em-thi-sĩ Nguyễn Minh Nữu.
Virginia, tháng chín năm 2006
Người-anh-độc-giả
NGUYỄN MINH DIỄM
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét